Encoder Nedir? Encoder Ne İşe Yarar?

Günümüzde sektörel bazlı olarak sık sık karşılaşılan encoder, sinyal üretici anlamına gelir. Encoder cihazlar motorun dönme hareketini ardışık sayısal sinyallere çevirir. Bir şaftın hareketini, açısal konumunu, eksenini dijital ya da analog bir koda dönüştüren cihazlara encoder adı verilir. Encoder cihazlar hem manyetik hem de optik olarak çalışabilirler. Hassas kontrollü makinelerin pozisyon bilgileri ve hareketleri encoder çeşitleriyle sağlanır. Otomasyon, robot, servo motor, hareketli kamera, CNC tezgahları gibi alanlarda encoder cihazlara sıklıkla rastlanır. Bu cihazlar temelde döner şekilde çalışan ve doğrusal şekilde çalışan encoder olarak ikiye ayrılırlar. Farklı alanlarda kullanılabilecek çeşitli encoder türleri bulunur. Encoder türleri; çalışma prensiplerine göre, boyutlarına göre, pozisyonuna göre, bağlantı şekillerine göre ve çıkış sinyallerine göre sınıflandırılırlar. Encoder türleri; çalışma sırasında optik, mekanik, manyetik, dirençli gibi farklı teknolojiler kullanır.

Encoder Nedir?

Encoder, motor milinin dönme hareketini sayısal bir elektrik sinyaline çeviren bir cihazdır. Encoder cihazlar sinyal oluşturmak için çeşitli teknolojiler kullanır. Bu teknolojiler arasında; manyetik, mekanik, dirençli ve optik teknolojilerdir. Bunlar arasından en sık kullanılan teknoloji ise optik teknolojidir. Optik teknolojide encoder cihazlar, ışık kesitine bağlı bir geri bildirim sağlar. Encoder cihazların farklı türleri bulunur ve çeşitli alanlarda kullanılabilirler. 

Encoder Kullanım Alanları

Encoder cihazların çeşitli kullanım alanları bulunur. Bunlar:

- Tekstil ve deri işleme makineleri
- Otomasyon sistemleri

- Vinç ve presleme makineleri

- Baskı ve paketleme makineleri

- Kapı kontrol makineleri

- Medikal makineler

- Levha işleme makineleri

- Servo motorları

- Balans ve ölçekler
- CNC tezgahları

- Çimento ve yapı işleme makineleri

- Anten ve teleskoplar
- Ölçme aletleri

Encoder cihazların farklı türleri mevcuttur ve bu encoder türleri yukarıdaki alanlarda kullanılabilirler.

Encoder Türleri

Encoder türleri; temel olarak doğrusal ve döner olarak ikiye ayrılır. Doğrusal kodlar düz bir yol hareketine yanıt verir. Döner kodlayıcı ise dönme hareketine duyarlıdır. Bunlar da mutlak kodlayıcı ve artımlı kodlayıcı olarak ikiye ayrılır. Encoder türleri; çalışma şekillerine göre, bağlantı şekillerine göre, sensörlere göre, pozisyona göre ve çıkış sinyallerine göre sınıflandırılırlar.

- Çalışma şekillerine göre encoder cihazlar: Doğrusal encoder, döner encoder.

- Bağlantı şekillerine göre: Delik milli tip, milli tip

- Çıkış sinyallerine göre: Sinus dalga üreten, kare dalga üreten

- Pozisyona göre: Mutlak ve artımsal encoder

Encoder Çalışma Prensibi

Encoder kodlayıcılar sinyal oluşturmak için farklı türlerde çeşitli teknolojiler kullanırlar. Manyetik, mekanik, optik, dirençli gibi teknolojilerle sinyal oluşturulur. Bu teknolojiler arasında kullanımı en yaygın olan optik teknolojidir. Optik teknoloji kullanılırken encoder motorun üst kısmına yerleştirilir. Dönüş esnasında motorun yönü ve devir sayısı algılanır, elektronik sisteme veri gönderilir. Encoder cihazının ilettiği geri bildirim sinyali ile cihazın hızı, yönü ve konumu bulunabilir. Encoder seçimi yaparken; pals sayısı, encoder kategorisi, boyutu ve yapı malzemesine dikkat etmek gerekir.