Alçak Gerilim Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Voltaj olarak da ifade edilen gerilim iletken materyalin iki ucunun arasında oluşan potansiyel enerji farkıdır. Enerji miktarının 1000 V altı olması durumunda gerilimin türü ‘alçak gerilim’ olarak isimlendirilmektedir. Elektriğin iletilmesi ve uzun mesafelerce aktarılabilmesi ihtiyacında alçak gerilim yeterli voltaj sağlamaz. Güç düşümü ve enerji kaybı alçak gerilimde çok fazla olduğundan yüksek gerilimli trafolardaki elektriklerin gerilimi azaltılıp alçak gerilim seviyesine indirgenerek iş yeri, ev gibi son kullanıcıya aktarılmaktadır.

Bu içeriğimizde alçak gerilim şebekelerinin ne olduğu, nerelerde kullanıldığı ve şebeke tipleri neler olduğunu detaylı şekilde açıklayacağız. 

Alçak Gerilim Şebekeler Nerelerde Kullanılır?

Türkiye’de evlerde ve iş yerlerinde kullanılan enerji gerilimi 220 Volt iken sanayi tipi kullanımlarda üç fazlı alternatif gerilim 380 V şeklinde. Gerilimi arttırmak güvenlik ve izolasyon işlemlerini giderek daha zor hale getireceğinden ve yüksek gerilimle çalışan elektrikli aletlerin üretimi daha maliyetli olacağından şehirlerde 110 V – 380 V aralığında alçak gerilimler kullanılmaktadır. 

Üretilen elektrikli aletler de prizlerden çıkan voltaj miktarına uygun olacak şekilde üretilmektedir. Ürünlerde kullanılan adaptörler şebekeden çıkan alçak gerilime doğru akımı dönüştürerek kullanıma uygun ve güvenli hale getirmektedir. 

Alçak Gerilim Şebeke Tipleri Nelerdir?

Alçak gerilim şebeke tipleri dağıtım şebekelerinden tüketiciye kadar elektriğin güvenle aktarılması için gereken voltajı sağlayan farklı şebeke tipleri bulunmaktadır. Bunlar; 

1-) TN Tipi Şebeke

2-) TT Tipi Şebeke

3-) IT Tipi Şebeke olarak adlandırılırlar. 

IT Tipi Şebeke 

Bu şebeke tipinde ‘I’ harfi Isolation (izolasyon) anlamına gelirken ‘T’ harfi Terra (Toprak) anlamına gelmektedir. 

İzolasyon ile kastedilen tüm gerilimli bölümlerin topraktan ayrılıp empedans ile toprağa bağlanmasıdır. Bütün aktif bölümler toprağa karşı yalıtılır ve empedans üzerinden topraklaması yapılır. 

Terra ise bir noktanın direkt olarak toprağa bağlanarak topraklamasının yapılmasıdır. 

TN Tipi Şebeke

Terra doğrudan toprağa bağlanan kısım; N (Nötr) açıkta bulunan iletken kısımların elektriksel anlamda doğrudan topraklı noktasına bağlanmasıdır. 

TT Tipi Şebeke 

Topraklama noktası doğrudan toprağa bağlıdır ve gövdelerdeki topraklama elektrotları ayrı topraklama elektrotlarına bağlanır. 

Diğer Şebekelerdeki İfadeler 

Bazı şebekelerde C ve S şeklinde kodlara da rastlanmaktadır. 

S kodu Seperate (Ayrı) kelimesinden ileri gelir ve nötr halde olan veya topraklanmış olan hattın başka bir iletken ile koruma görevi sağlaması anlamına gelir. 

C kodu ise Combine (Birleşim) kelimesinden gelmekte olup koruma iletkeni ya da nötr iletkenin tek iletken üzerinde birleştiği anlamına gelmektedir.